Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες του ΟΗΕ αποτελεί σταθμό, η οποία κυρώθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία το 2011, αποτελεί σταθμό στην ιστορική διαδρομή για την αναγνώριση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες, αφού συνιστά την πρώτη παγκόσμια διεθνή συνθήκη που αναφέρεται αποκλειστικά και εξ’ ολοκλήρου στα άτομα αυτά, κατοχυρώνοντας κατά τρόπο δεσμευτικό, όχι μόνο τα δικαιώματά τους, αλλά και τις υποχρεώσεις του κράτους, οι οποίες καθίστανται αναγκαίες για την εφαρμογή της, αναφέρει η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Μαρία Στυλιανού-Λοττίδη.
Δεδομένης της πανδημίας που αντιμετωπίζει και η χώρα μας από τις αρχές του 2020, σημειώνει, και λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι τα άτομα με αναπηρία αποτελούν μια ιδιαίτερα ευάλωτη ομάδα πολιτών καθότι υφίστανται εντονότερα τις συνέπειες της οποιασδήποτε κρίσης, κρίθηκαν απαραίτητες οι παρεμβάσεις αναφορικά με μια σειρά ζητημάτων που έχρηζαν αναθεώρησης για τη βελτίωση της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρίες στις πληροφορίες αναφορικά με την πανδημία, ως προϋπόθεση για την προστασία τους.
Προσθέτει ότι τοποθέτηση επίσης υπεβλήθη με σκοπό να διασφαλιστεί ότι η πανδημία δεν πρέπει να αποτελεί εμπόδιο στην άσκηση του δικαιώματος των παιδιών με αναπηρίες για ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση, ούτε εξ αφορμής της να τυγχάνουν δυσμενέστερης και, κατά συνέπεια, διακριτικής μεταχείρισης ένεκα της αναπηρίας τους.
Αυτό που κυρίως επιχειρείται με τη Σύμβαση, σημειώνει, είναι η υιοθέτηση μιας δικαιωματικής προσέγγισης της αναπηρίας, βάσει της οποίας τα άτομα με αναπηρίες αναγνωρίζονται ως υποκείμενα δικαιωμάτων και όχι ως λήπτες φιλανθρωπίας και προσδιορίζεται ειδικότερα το δικαίωμα διαβούλευσης και συμμετοχής σε αποφάσεις που τους αφορούν.
Όπως αναφέρεται, το 2012 το Υπουργικό Συμβούλιο ανέθεσε στην Επίτροπο Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων την αρμοδιότητα να ενεργεί ως Ανεξάρτητος Μηχανισμός για την προώθηση, προστασία και παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες.
Έκτοτε, η Επίτροπος διεξάγει έρευνες για τοΝ σκοπό αυτό, διαβουλεύεται με αντιπροσωπευτικές οργανώσεις ατόμων με αναπηρίες, εξετάζει αυτεπάγγελτα είτε μετά την υποβολή παραπόνων, περιπτώσεις παραβίασης της Σύμβασης και υποβάλλει εκθέσεις προς τις κρατικές υπηρεσίες και άλλους εμπλεκόμενους φορείς με συστάσεις που αποσκοπούν στην πλήρη απόλαυση από τα άτομα με αναπηρίες , των δικαιωμάτων τους.
Από το 2018, υποβλήθηκαν σειρά εκθέσεων αναφορικά με τα θέματα της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρίες στο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτιστικό περιβάλλον, το οποίο συνδράμει στην άσκηση του δικαιώματος για αυτόνομη διαβίωση, όσο και στη συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή, την αναψυχή, και τον αθλητισμό.
Συγκεκριμένες παρεμβάσεις μας, σημειώνει η Επίτροπος, αφορούσαν στην πρόσβαση των ατόμων με αναπηρίες στις παραλίες, στα θέατρα και σε γήπεδα ή αθλητικά κέντρα.
Παράλληλα, αναφέρεται ότι αναδείχθηκε η υποχρέωση του κράτους να διασφαλίζει ότι οι υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων είναι προσβάσιμες σε άτομα με οπτική ή ακουστική αναπηρία, διασφαλίζοντας με το τρόπο αυτό το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρίες στην λήψη και μετάδοση πληροφοριών ως δικαιώματος που περιλαμβάνεται στην ελευθερία της έκφρασης.
Επισημάνθηκε δε, υποχρέωση του κράτους για δημιουργία δομών υποστηριζόμενης διαβίωσης ατόμων με αναπηρίες, οι οποίες θα πρέπει να λειτουργούν σε συμφωνία με τις πρόνοιες της Σύμβασης.
Ιδιαίτερη σημασία, σημειώνεται, απέκτησαν οι εκθέσεις οι όποιες αφορούσαν την ανάγκη αξιολόγησης των μαθησιακών αναγκών ενηλίκων με σκοπό την παροχή διευκολύνσεων σε εξετάσεις για πρόσβαση σε εργασία και στην υποχρέωση ευρύτερα για παροχή εύλογων προσαρμογών, είτε σε μαθητές/τριες και φοιτητές/τριες στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, είτε σε εργαζόμενους και εργαζόμενες στα πλαίσια της άσκησης της επαγγελματικής τους δραστηριότητας.
«Επειδή δε, το σημαντικότερο μέρος των αρμοδιοτήτων που έχουν ανατεθεί στον Θεσμό του Επιτρόπου πέρα από τις παρεμβάσεις είναι και η παρακολούθηση εφαρμογής της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών από το Κράτος ,αυτή παραμένει και ο πρωταρχικός μας στόχος μέχρι να διασφαλιστεί πως το τελευταίο, έχει συμμορφωθεί και κινείται πλήρως με όλες τις σχετικές αποφάσεις ή πολιτικές, στην βάση των αρχών και των υποχρεώσεων που καθορίζει η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες», προστίθεται.
Γιατί πρωτίστως, σημειώνει η Επίτροπος, ότι θα πρέπει να γίνει από όλους μας αντιληπτό ότι όσο υπάρχουν εμπόδια που ανατρέπουν την ισότιμη συμμετοχή των Ατόμων με Αναπηρία σε κάθε πτυχή της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής, τόσο η Πολιτεία εξακολουθεί να παραμένει αδύναμη, να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που έχουν να προσφέρουν στο συλλογικό καλό.
«Γιατί όσο υπάρχουν εμπόδια, ανάπηρα δεν είναι τα πρόσωπα, αλλά ανάπηρη είναι η κοινωνία μας», καταλήγει.
