Η παρούσα κυβέρνηση έχει προωθήσει τα περισσότερα έργα και δράσεις σε θέματα βιώσιμης κινητικότητας, είπε την Πέμπτη ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων Γιάννης Καρούσος, μιλώντας στο 7ο Συνέδριο Βιώσιμης Κινητικότητας και Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών που διεξάγεται στις 8 και 9 Δεκεμβρίου στη Λευκωσία.
Σε ό,τι αφορά τις αερομεταφορές, ο κ. Καρούσος ανέφερε πως η Κύπρος έχει προστεθεί σε δύο διαδρόμους του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών, τον διάδρομο των Δυτικών Βαλκανίων (Κύπρος, Ελλάδα, Βαλκάνια, Κροατία, Ιταλία, Αυστρία) και τον διάδρομο Μαύρης Θάλασσας, Αιγαίου και Βαλτικής, ο οποίος ξεκινώντας από την Κύπρο και με κατάληξη στο Ελσίνκι ενώνεται και με τη Μαριούπολη στην Ουκρανία και τη Μολδαβία, στέλνοντας έτσι και πολλά γεωπολιτικά μηνύματα.
Η Κύπρος πέτυχε επίσης επέκταση του εσωτερικού οδικού δικτύου της με τη συμπερίληψη στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών του αυτοκινητοδρόμου Παλαιοχωρίου-Αγρού, προσέθεσε ο κ. Καρούσος, ενώ η πόλη της Λάρνακας συμπεριλήφθηκε στα μεγάλα αστικά κέντρα μαζί με τη Λευκωσία και τη Λεμεσό λόγω της ημικατοχής της πρωτεύουσας και της ύπαρξης του αεροδρομίου εκτός της. «Στόχος είναι να περνούν και τηλεπικοινωνίες και ενέργεια έξυπνα από αυτό το οδικό δίκτυο, το οποίο πρέπει να κατασκευαστεί με τρόπο που να επιτρέπει την επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας», τόνισε.
Τα τελευταία χρόνια έχουν προωθηθεί διάφορες πρωτοβουλίες για τη μείωση των ρύπων και τη βιώσιμη κινητικότητα, συνέχισε ο Υπουργός, αναφέροντας ενδεικτικά την ολοκλήρωση της διαδικασίας προσφορών για τη μετάβαση στο νέο σύστημα δημόσιων επιβατικών μεταφορών και την έναρξη της αξιολόγησης των προσφορών για νέες σύγχρονες και «πράσινες» στάσεις-στέγαστρα λεωφορείων, τονίζοντας ταυτόχρονα πως για την υλοποίηση όλων αυτών των σχεδιασμών απαιτείται πέρα από την πολιτική βούληση και συνεργασία των τοπικών αρχών.
Οι μεγαλύτερες προκλήσεις αφορούν τον τομέα της βιώσιμης κινητικότητας, είπε ο Υπουργός Μεταφορών, σημειώνοντας πως η τρέχουσα γενιά θα πληρώσει ένα βαρύ τίμημα για ένα καλύτερο μέλλον της επόμενης. Εστιάζοντας στον τομέα των αερομεταφορών, ανέφερε πως η Κύπρος προώθησε ένα εργαλείο για λύσεις σε επίπεδο ΕΕ με όνομα «Μηχανισμός Επιδότησης Δικαιωμάτων», ο οποίος προβλέπει στήριξη στις αερομεταφορές προς επίτευξη των στόχων τους, μειώνοντας ταυτόχρονα τις αρνητικές επιπτώσεις από το κόστος συμμόρφωσης με τις νέες προδιαγραφές καυσίμων και ανεφοδιασμού για τους αερομεταφορείς.
Η τεχνολογία και τα συστήματα μεταφορών παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο, συνέχισε ο κ. Καρούσος, με την Κύπρο να έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή κάμερες και αισθητήρες σε αυτοκινητόδρομους για τη διαχείριση της τροχαίας κίνησης και την αυτόματη ενημέρωση των οδηγών, ενώ προσέθεσε ότι εντός του μηνός θα προκηρυχθεί προσφορά για τα λεγόμενα «έξυπνα φώτα» για τη διαχείριση της τροχαίας κίνησης σε Λευκωσία και Λεμεσό με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, με εκτιμώμενη βελτίωση του κυκλοφοριακού της τάξεως μεταξύ 15% και 35% μόνο με την αξιοποίηση της τεχνολογίας.
Ο Υπουργός Μεταφορών αναφέρθηκε επίσης στο σχέδιο για την ενίσχυση της χρήση ποδηλάτου, εκ του οποίου πολλές δράσεις βρίσκονται σε πορεία υλοποίησης, σε συνδυασμό με το υπάρχον δίκτυο ποδηλατοδρόμων 186 χλμ. (με ακόμη 55 χλμ. υπό κατασκευή), το οποίο θα ξεπεράσει τα 250 χλμ. συνολικά, ενώ ειδικά για τη Λευκωσία παραδίδεται εντός των ημερών προμελέτη για το ολοκληρωμένο δίκτυο λεωφορειολωρίδων με σκοπό την απρόσκοπτη κυκλοφορία των λεωφορείων σε όλη την πόλη.
Από την πλευρά της η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Νατάσα Πηλείδου είπε πως η βιώσιμη κινητικότητα ανήκει στο ευρύτερο πλαίσιο της ανάγκης υιοθέτησης άμεσων δράσεων για την επίτευξη της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια, σημειώνοντας πως η Κύπρος προχωρεί με γρήγορα βήματα τα τελευταία χρόνια για την επίτευξη των κλιματικών της στόχων και ιδιαίτερα στις μεταφορές.
Στον τομέα των βιώσιμων μεταφορών, η κ. Πηλείδου είπε ότι υπάρχει σε ισχύ μέχρι και το τέλος του 2023 σχέδιο χορηγιών του Υπουργείου Ενέργειας ύψους 1,5 εκατ. ευρώ για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε οικίες για φόρτιση ηλεκτρικών ή υβριδικών οχημάτων, το ενδιαφέρον για το οποίο ενισχύθηκε από τα σχέδια του Υπουργείου Μεταφορών για την απόκτηση ηλεκτρικού οχήματος.
Μία άλλη πολύ σημαντική πτυχή του ζητήματος αφορά τα βιοκαύσιμα, συνέχισε η Υπουργός Ενέργειας, με την αγορά βιοκαυσίμων να παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια αυξητικές τάσεις και το μερίδιο ανάμειξης βιοκαυσίμων στα συμβατικά καύσιμα να αγγίζει το 7,3%, το οποίο μεταφράζεται σε μείωση 8% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στον τομέα των οδικών μεταφορών σε σχέση με το 2005. Προσέθεσε πως από το 2014 και μετά η πλειονότητα των βιοκαυσίμων που καταναλώνεται στην Κύπρο παράγεται από χρησιμοποιημένα τηγανέλαια ύστερα από κυκλική διαδικασία μεταποίησης.
Οι υφιστάμενοι ενεργειακοί περιβαλλοντικοί στόχοι στον τομέα των μεταφορών προβλέπουν αύξηση στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας τουλάχιστον στο 14% μέχρι το 2030, προσέθεσε η κ. Πηλείδου, συμπληρώνοντας πως σε αυτή την προσπάθεια μπορεί να συμβάλει και το υδρογόνο, για την χρήση του οποίου στις μεταφορές η Κύπρος αναμένεται να έχει καταρτίσει τη στρατηγική της μέχρι το τέλος του χρόνου, με αρχικές εφαρμογές στα φορτηγά και τα λεωφορεία, καθώς επίσης στη ναυτιλία και τις αερομεταφορές.
Εκ μέρους του Υφυπουργού Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής Κυριάκου Κόκκινου, ο Γενικός Διευθυντής του Υφυπουργείου Στέλιος Χειμώνας εστίασε στον χαιρετισμό του στην ψηφιακή συνιστώσα για την επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας και ανάπτυξης, τους οποίους άλλωστε αφορά και το μεγαλύτερο τμήμα του Σχεδίου «Κύπρος-Το Αύριο».
Σημείωσε πως τα έργα ψηφιακής μετάβασης επικεντρώνονται στην προαγωγή της ψηφιακής διακυβέρνησης ούτως ώστε να μειωθεί σημαντικά και να εξαφανιστεί σταδιακά η ανάγκη για φυσική παρουσία και να καταστεί δυνατή η διεκπεραίωση συναλλαγών πολιτών και επιχειρήσεων με το δημόσιο αλλά και μεταξύ τους, σε έργα που προωθούν τη μετάβαση σε δίκτυα οπτικών ινών που θεωρούνται πιο φιλικά προς το περιβάλλον, αλλά και στην αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, όπως το 5G, το διαδίκτυο των πραγμάτων και η τεχνητή νοημοσύνη, συνθέτοντας ένα οικοσύστημα τεχνολογικής και επιχειρηματικής καινοτομίας που θα ενισχύσει όλους τους τομείς.
Ειδικότερα, σημείωσε πως η τεχνολογία 5G είναι απαραίτητη για αυτόνομη και δικτυωμένη οδήγηση, ενώ αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά την οδική ασφάλεια μέσω των συνδεδεμένων οχημάτων που θα μπορούν να ανταλλάζουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο, να παρακολουθούν την κυκλοφορία και να αποφεύγουν τυχόν περιστατικά.
Στο παραπάνω πλαίσιο εντάσσεται και η εθνική προσπάθεια που καταβάλλει το Υφυπουργείο για ανάπτυξη Έξυπνων Πόλεων σε όλη την Κύπρο, συνέχισε ο κ. Χειμώνας, ένα έργο της τάξης των 35 εκατ. ευρώ που έχει συμπεριληφθεί στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το οποίο αξιοποιεί τεχνολογικές λύσεις και ψηφιακά δεδομένα για αντιμετώπιση καίριων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν σήμερα οι κυπριακές πόλεις (ρύπανση, ενεργειακή κατανάλωση, συμμετοχικότητα των πολιτών).
Εκ μέρους του Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κώστα Καδή, ο Πρώτος Λειτουργός Περιβάλλοντος Λάκης Μεσημέρης αναφέρθηκε στον χαιρετισμό του στις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις σχετικά με το πρόσθετο κόστος στα συμβατικά καύσιμα, με τη συμπερίληψη των οδικών μεταφορών, των κτιρίων, των αερομεταφορών και των θαλάσσιων μεταφορών σε ένα σύστημα εμπορίας εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, κόστος που θα επωμιστεί η οικονομία κυρίως μέσω αυξημένων ναύλων.
Σύμμαχος σε αυτή την προσπάθεια είναι η ύπαρξη χρηματοδοτικών εργαλείων και αρκετές άλλες θεματικές οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη από τώρα, προσέθεσε ο κ. Μεσημέρης, συμπληρώνοντας πως σε συνεργασία με τους συναρμόδιους υπουργούς κατορθώθηκε να αναγνωριστούν συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες της Κύπρου και να εξασφαλιστούν και κατάλληλα εργαλεία προς αντιμετώπιση των προκλήσεων, όπως η αναγνώριση του απομονωμένου συστήματος και η ευνοϊκή ρύθμιση για τα βιώσιμα καύσιμα αερομεταφορών.
