Εννέα κίνδυνοι απειλούν σημαντικά την κυπριακή οικονομία, σύμφωνα με το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου.
Το Συμβούλιο Οικονομίας παρουσίασε σε δημοσιογραφική διάσκεψη, τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήγαγε σχετικά με την εκτίμηση των κινδύνων της κυπριακής οικονομίας και τους σχετικούς δείκτες που έχει σχεδιάσει προς τούτο. Τα αποτελέσματα της έρευνας και οι δείκτες που σχεδιάστηκαν για την εκτίμηση των κινδύνων παρουσιάστηκαν, από τα Μέλη του Συμβουλίου Χαράλαμπο Παπαγεωργίου και Ευάγγελο Τρύφωνος και τον Διευθυντή του ερευνητικού οίκου «Pulse Market Research» που ανέλαβε την ανάλυση των δεδομένων, Παναγιώτη Παναγιώτου.
Η πρώτη καταγραφή των στοιχείων πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο Απριλίου – Ιουνίου 2022 και έλαβαν μέρος 25 στελέχη της οικονομίας, τα οποία κλήθηκαν να δώσουν τις δικές τους εκτιμήσεις αναφορικά με τους 17 πιο πιθανούς κινδύνους για την κυπριακή οικονομία.
Πρώτος κίνδυνος είναι ο αυξανόμενος πληθωρισμός και η αύξηση των τιμών.
Ο δεύτερος κίνδυνος είναι η επιδείνωση κλιματικών συνθηκών, ο τρίτος οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και ένα πιθανό θερμό επεισόδιο με την Τουρκία, ο τέταρτος κίνδυνος η μαζική εισροή μεταναστών και οι κυβερνοεπιθέσεις, ο πέμπτος η αποτυχία εκτέλεσης της ψηφιακής μετάβασης, ενώ ακολουθούν η επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών και η αύξηση του δημόσιου χρέους, η μεγάλη πτώση στις αφίξεις τουριστών και η οικονομική κατάρρευση του ΓεΣΥ.
Το συμβούλιο με στόχο να παρακολουθεί και να εκτιμά τους πιθανούς κίνδυνους και ρίσκα για την οικονομία του τόπου, ανέπτυξε εργαλείο παρακολούθησης και εκτίμησης, σημειώνοντας πως η διαχείριση των οικονομικών κινδύνων και ρίσκων είναι υψίστης σημασίας, καθώς από αυτή εξαρτάται η ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων που πιθανόν να επέλθουν.
Σκοπός του εργαλείου, είναι η ιεράρχηση και αξιολόγηση 17 ρίσκων που πιθανόν να αντιμετωπίσει η κυπριακή οικονομία με βάση την πιθανότητα να συμβούν, τη σοβαρότητα των συνεπειών τους, καθώς και τη χρονική περίοδο που αναμένεται να συμβούν.
Πρώτος πιθανότερος κίνδυνος με μέσο όρο 3,6 βρίσκεται η σημαντική και παρατεταμένη αύξηση του πληθωρισμού και των τιμών, ενώ στη δεύτερη θέση κινδύνων η επιδείνωση των κλιματικών συνθηκών, με μέσο όρο 3,1.
Παρά το γεγονός ότι οι κλιματικές συνθήκες και αλλαγές παρουσιάζονται στον δεύτερο πιθανότερο κίνδυνο, το συμβούλιο εξήγησε πως ο κόσμος το θεωρεί πολύ σοβαρό πρόβλημα αλλά όχι άμεσο πρόβλημα.
Στην τρίτη θέση, βρέθηκε η μαζική εισροή μεταναστών με 2,8 και στην τέταρτη θέση με μέσο όρο 2,6 οι κυβερνοεπιθέσεις με προβλήματα στη λειτουργία υποδομών ζωτικής σημασίας, η επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών και η σημαντική αύξηση του δημοσίου χρέους και, η παρατεταμένη ανομβρία με συνέπεια ελλείψεις στο νερό.
Οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και η πιθανότητα ενός θερμού επεισοδίου με την Τουρκία αναφέρθηκε ως ο πέμπτος πιθανότερος κίνδυνος με μέσο όρο 2,5, ενώ στην έκτη θέση με μέσο όρο 2,4 η σημαντική αύξηση στην εταιρική φορολογία, οι φυσικές καταστροφές, η συνέχιση της πανδημίας Covid-19 ή άλλη υγειονομική κρίση, η αποτυχία εκτέλεσης του ψηφιακού μετασχηματισμού, η σημαντική επιδείνωση της χώρας στους δείκτες διαφθοράς και, η μεγάλη πτώση στις αφίξεις τουριστών.
Με μέσο όρο 2,3 στην έβδομη θέση βρίσκεται ο πιθανός κίνδυνος οικονομικής κατάρρευσης του ΓεΣΥ, με 2,0 η κατακόρυφη πτώση των εξαγωγών των κυπριακών προϊόντων και με μέσο όρο 1,9 μια πιθανή τρομοκρατική επίθεση στο έδαφος της Κύπρου.
Συνέπειες
Η κατάταξη των κινδύνων αλλάζει με τη σοβαρότητα των συνεπειών, με τους 25 ερωτηθέντες να βάζουν στην πρώτη θέση τον πληθωρισμό (3,8), στη δεύτερη θέση ένα πιθανό επεισόδιο με την Τουρκία και την πιθανή κατάρρευση της συστηματικής τράπεζας (3,7) και στην τρίτη θέση την οικονομική κατάρρευση του ΓεΣΥ με (3,6).
Ακολουθούν στην τέταρτη θέση η αποτυχία εκτέλεσης του ψηφιακού μετασχηματισμού και η μεγάλη πτώση στις αφίξεις τουριστών (3,5), στην πέμπτη θέση η επιδείνωση των κλιματικών συνθηκών και οι κυβερνοεπιθέσεις (3,4) και στην έκτη θέση η επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών και η σημαντική αύξηση του δημοσίου χρέους (3,3).
Στην έβδομη θέση είναι η μαζική εισροή μεταναστών και η τρομοκρατική επίθεση στη χώρα (3,2), στην όγδοη η επιδείνωση τους δείκτες διαφθοράς (3,1), στην ένατη η συνέχιση της πανδημίας ή άλλη υγειονομική κρίση, οι φυσικές καταστροφές και η παρατεταμένη ανομβρία (3,0) και, στην δέκατη η σημαντική αύξηση στην εταιρική φορολογία (2,9).
Στην εντέκατη θέση είναι η κατακόρυφη πτώση εξαγωγών κυπριακών προϊόντων (2,7).
Βραχυπρόθεσμο ρίσκο
Όσον αφορά στο βραχυπρόθεσμο ρίσκο για την χρονική περίοδο των κινδύνων, με 84% ο πληθωρισμός βρίσκεται ξανά στην πρώτη θέση, με 72% η συνέχιση της πανδημίας ή άλλη υγειονομική κρίση στη δεύτερη και με 60% η επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών και η σημαντική αύξηση του δημόσιου χρέους και η μεγάλη πτώση στις αφίξεις τουριστών, στην τρίτη θέση.
Επιπλέον, αναφέρθηκε πως η προσεκτική διαχείριση των οικονομικών κινδύνων/ρίσκων μιας χώρας είναι υψίστης σημασίας καθώς από αυτήν εξαρτάται η ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων που πιθανόν να επιφέρουν και για να καταστεί αυτό δυνατόν, θα πρέπει πρώτα να αναγνωρισθούν και μετρηθούν οι κίνδυνοι που ενδεχομένως να κληθεί μια οικονομία να αντιμετωπίσει.
Συγκεκριμένα, το μέλος του ΣΟΑΚ Ευάγγελος Τρύφωνος είπε ότι ένα από τα θέματα τα οποία το Συμβούλιο επεσήμανε το Φεβρουάριο του 2021 πως χρήζει μιας πιο στοχευμένης ανάλυσης ήταν η ανάγκη αναγνώρισης, καταγραφής και αξιολόγησης με επιστημονικά εργαλεία των ρίσκων που πιθανόν να κληθεί να αντιμετωπίσει η κυπριακή οικονομία.
Από την πλευρά του, το μέλος του ΣΟΑΚ ο Χαράλαμπος Παπαγεωργίου είπε ότι οι ειδικοί που ανέλυσαν τους κινδύνους είχαν κατατάξει τον πληθωρισμό με διαφορά ως πρώτο κίνδυνο για την οικονομία «ακόμη και σε μια φάση που επικρατούσε η αντίληψη ότι ο πληθωρισμός είναι κάτι το προσωρινό που τελικά δεν είναι».
Ανέφερε επίσης ότι η έρευνα θα γίνει πιο χρήσιμη όταν επαναλαμβάνεται γιατί τότε θα υπάρχουν χρονοσειρές και θα μπορεί κάποιος που ασχολείται με τα θέματα αυτά «να βλέπει πως εξελίσσεται η αποτίμηση των κινδύνων σε βάθος χρόνου».
Ερωτηθείς για τις υψηλές τιμές ενέργειες, ο κ. Παπαγεωργίου είπε ότι το ΣΟΑΚ θέλει να δώσει έμφαση στις έξυπνες ιδέες που θα μεγαλώσουν την συμμετοχή εναλλακτικών πηγών ενέργειας και πρόσθεσε ότι ενώ η Κύπρος έχει πλεονέκτημα στην ενέργεια δεν το έχει εκμεταλλευτεί «επαρκώς με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε αυτή την στιγμή εξαρτώμενοι από το μαζούτ και να υφιστάμεθα το κόστος από τη μεγάλη αύξηση των διεθνών τιμών».
