Η «σημαντική και παρατεταμένη αύξηση τιμών/πληθωρισμού» κατατάσσεται από ειδικούς του ιδιωτικού και ευρύτερου δημόσιου τομέα ως ο πιθανότερος κίνδυνος και με τις σοβαρότερες συνέπειες για την κυπριακή οικονομία, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήγαγε το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου (ΣΟΑΚ).
Η «σημαντική και παρατεταμένη αύξηση τιμών/πληθωρισμού», συγκεντρώνει δείκτη κινδύνου 93% και θεωρείται ως ένας κίνδυνος με 90% πιθανότητα να συμβεί και σοβαρότητα συνεπειών που φτάνει το 96%, ενώ τοποθετείται σε άμεσο ορίζοντα (0-2 χρόνια).
Ακολουθεί η «επιδείνωση των κλιματολογικών συνθηκών» με δείκτη κινδύνου 82%. Συγκεκριμένα, η πιθανότητα να συμβεί αξιολογείται στο 78% με σοβαρότητα συνεπειών το 85%. Εντούτοις, δεν θεωρείται άμεσος κίνδυνος χρονικά αλλά τοποθετείται σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα (5-10 χρόνια).
Τα αποτελέσματα της έρευνας και οι δείκτες που σχεδιάστηκαν για την εκτίμηση των κινδύνων παρουσιάστηκαν τη Δευτέρα σε δημοσιογραφική διάσκεψη, στο Υπουργείο Οικονομικών, από τα Μέλη του Συμβουλίου Χαράλαμπο Παπαγεωργίου και Ευάγγελο Τρύφωνος και τον Διευθυντή του ερευνητικού οίκου «Pulse Market Research» που ανέλαβε την ανάλυση των δεδομένων, Παναγιώτη Παναγιώτου.
Η πρώτη καταγραφή των στοιχείων πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο Απριλίου – Ιουνίου 2022 και έλαβαν μέρος 25 στελέχη της οικονομίας, τα οποία κλήθηκαν να δώσουν τις δικές τους εκτιμήσεις αναφορικά με τους 17 πιο πιθανούς κινδύνους για την κυπριακή οικονομία.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, τρίτος στην σειρά κατατάσσεται ο κίνδυνος «εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο με πιθανότητα ενός θερμού επεισοδίου με την Τουρκία», που αξιολογείται με δείκτη κινδύνου 78% (62% πιθανότητα να συμβεί με πολύ ψηλή σοβαρότητα συνεπειών που φθάνει το 93%).
Ακολουθεί η «μαζική εισροή μεταναστών» με δείκτη κινδύνου το 75% (70% πιθανότητα να συμβεί και υψηλή σοβαρότητα συνεπειών που φθάνει το 80%) και ο κίνδυνος των «κυβερνοεπιθέσεων» επίσης με δείκτη κινδύνου το 75% (65% πιθανότητα να συμβεί και υψηλή σοβαρότητα συνεπειών 85%).
Στην έκτη θέση κατατάσσεται ο κίνδυνος «Αποτυχία εκτέλεσης του ψηφιακού μετασχηματισμού» με δείκτη κινδύνου 74% (60% πιθανότητα να συμβεί και υψηλή σοβαρότητα συνεπειών 87%) και ακολουθούν η «Επιδείνωση δημοσίων οικονομικών και σημαντική αύξηση του δημόσιου χρέους» με δείκτη κινδύνου 73% (64% πιθανότητα να συμβεί και σοβαρότητα συνεπειών 82%), η «Μεγάλη πτώση στις αφίξεις τουριστών» με 73% (59% πιθανότητα να συμβεί και υψηλή σοβαρότητα συνεπειών 87%) και η «Οικονομική κατάρρευση του γενικού συστήματος υγείας» με επίσης 73% (57% πιθανότητα να συμβεί και υψηλή σοβαρότητα συνεπειών 89%).
Όπως αναφέρθηκε στην διάσκεψη Τύπου, στόχος του ΣΟΑΚ μέσω της ανάπτυξης του δικού του εργαλείου παρακολούθησης και εκτίμησης των πιθανών κινδύνων/ρίσκων της οικονομίας, είναι η καταγραφή και ιεράρχηση των σημαντικότερων κινδύνων μέσω της συμπλήρωσης σχετικού ερωτηματολογίου από επίλεκτα μέλη του ιδιωτικού και ευρύτερου δημόσιου τομέα από διάφορους κλάδους της οικονομίας, καθώς και της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Αναφέρθηκε επίσης ότι μέσω του ερωτηματολογίου γίνεται αξιολόγηση των οικονομικών κινδύνων βάσει της πιθανότητας να συμβούν, της σοβαρότητας των συνεπειών τους στην περίπτωση που πραγματοποιηθούν και της χρονικής περιόδου που αναμένονται και ότι το εργαλείο είναι προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες της Κύπρου και καταλήγει σε δείκτες κινδύνων (συνδυαστικοί δείκτες πιθανότητας και σοβαρότητας συνεπειών) με τιμές που θα είναι συγκρίσιμες σε συνεχόμενη βάση.
Επιπλέον, αναφέρθηκε πως η προσεκτική διαχείριση των οικονομικών κινδύνων/ρίσκων μιας χώρας είναι υψίστης σημασίας καθώς από αυτήν εξαρτάται η ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων που πιθανόν να επιφέρουν και για να καταστεί αυτό δυνατόν, θα πρέπει πρώτα να αναγνωρισθούν και μετρηθούν οι κίνδυνοι που ενδεχομένως να κληθεί μια οικονομία να αντιμετωπίσει.
Συγκεκριμένα, το μέλος του ΣΟΑΚ Ευάγγελος Τρύφωνος είπε ότι ένα από τα θέματα τα οποία το Συμβούλιο επισήμανε τον Φεβρουάριο του 2021 πως χρήζει μιας πιο στοχευμένης ανάλυσης ήταν η ανάγκη αναγνώρισης, καταγραφής και αξιολόγησης με επιστημονικά εργαλεία των ρίσκων που πιθανόν να κληθεί να αντιμετωπίσει η κυπριακή οικονομία.
«Παρόλο που το Συμβούλιο στο παρελθόν κατέγραψε διάφορους κινδύνους και αδυναμίες επισημάνθηκε η ανάγκη να υπάρξει ένα επιστημονικό εργαλείο που θα βοηθήσει στην ορθότερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση των ρίσκων», πρόσθεσε.
Ανέφερε ότι «το γεγονός ότι η κυπριακή οικονομία είναι μικρή, ανοικτή και συνεπώς πιο ευάλωτη καθιστά ακόμη πιο επιτακτική αυτή την ανάγκη» και πρόσθεσε πως «οι πολιτικές κρίσεις και οι οικονομικοί κραδασμοί έχουν και θα συνεχίσουν να έχουν επιπτώσεις στην οικονομία και θα πρέπει να αξιολογηθούν ώστε να αντιμετωπιστούν ανάλογα».
Ο κ. Τρύφωνος είπε ότι στόχος του ΣΟΑΚ είναι να συνεχίσει να διεξάγει κάθε χρόνο την συγκεκριμένη έρευνα ούτως ώστε να δημιουργηθεί μια χρονοσειρά με δεδομένα που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από οποιονδήποτε θέλει να αναλύσει την οικονομία.
Πρόσθεσε ότι η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε κατά την ετοιμασία της έρευνας είναι η ίδια με αυτή που χρησιμοποιεί το World Economic Forum για την έρευνα «Global Risk Report», που διεξάγεται κάθε χρόνο.
Από την πλευρά του, το μέλος του ΣΟΑΚ ο Χαράλαμπος Παπαγεωργίου είπε ότι οι ειδικοί που ανέλυσαν τους κινδύνους είχαν κατατάξει τον πληθωρισμό με διαφορά ως πρώτο κίνδυνο για την οικονομία «ακόμη και σε μια φάση που επικρατούσε η αντίληψη ότι ο πληθωρισμός είναι κάτι το προσωρινό που τελικά δεν είναι».
Ανέφερε επίσης ότι η έρευνα θα γίνει πιο χρήσιμη όταν επαναλαμβάνεται γιατί τότε θα υπάρχουν χρονοσειρές και θα μπορεί κάποιος που ασχολείται με τα θέματα αυτά «να βλέπει πως εξελίσσεται η αποτίμηση των κινδύνων σε βάθος χρόνου».
Ερωτηθείς για τις υψηλές τιμές ενέργειες, ο κ. Παπαγεωργίου είπε ότι το ΣΟΑΚ θέλει να δώσει έμφαση στις έξυπνες ιδέες που θα μεγαλώσουν την συμμετοχή εναλλακτικών πηγών ενέργειας και πρόσθεσε ότι ενώ η Κύπρος έχει πλεονέκτημα στην ενέργεια δεν το έχει εκμεταλλευτεί «επαρκώς με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε αυτή την στιγμή εξαρτώμενοι από το μαζούτ και να υφιστάμεθα το κόστος από τη μεγάλη αύξηση των διεθνών τιμών».
