Η δημόσια συζήτηση που άνοιξε για το πέναλτι του 12% για όσους συνταξιοδοτούνται στο 63ο έτος της ηλικίας τους, είναι πολύ σημαντική, γιατί αφ’ ενός αφορά πολλούς εργαζόμενους και αφ’ ετέρου γιατί αγγίζει έναν τομέα που χαρακτηρίζεται από πολλές στρεβλώσεις και αδικίες.
Όντως, το συνταξιοδοτικό είναι ένα καυτό θέμα που έχει πολλές προεκτάσεις και το οποίο κατά τη γνώμη μας θα πρέπει να επαναμελετηθεί από την αρχή. Θεωρητικά όλοι συμφωνούμε ότι οι όποιες ρυθμίσεις αφορούν τις συντάξεις θα πρέπει αφ’ ενός να διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και αφ’ ετέρου να παρέχουν στοιχειώδη σύνταξη στους απόμαχους της εργασίας.
Δυστυχώς, αυτή τη στιγμή στην Κύπρο, με το καθεστώς που υπάρχει, ούτε η βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων είναι εξασφαλισμένη, ούτε οι περισσότεροι συνταξιούχοι είναι ικανοποιημένοι με τη σύνταξη που απολαμβάνουν. Όπως όλοι γνωρίζουμε, σήμερα, υπάρχουν διαφορετικές ταχύτητες στις συντάξεις που λαμβάνουν όσοι συμπληρώνουν το ηλικιακό όριο της συνταξιοδότησης τους. Η πρώτη και κύρια στρέβλωση αφορά τη σύνταξη που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Με τα ίδια χρόνια υπηρεσίας και ίσως μεγαλύτερη συνεισφορά, οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα λαμβάνουν χαμηλότερο ποσό σύνταξης από τους αντίστοιχους του δημόσιου τομέα. Και αυτό, λόγω της δεύτερης σύνταξης που προβλέπεται για τους δημόσιους υπαλλήλους.
Με άλλα λόγια, η ανισότητα που υπάρχει στους μισθούς δημόσιου και ιδιωτικού τομέα κατά τη διάρκεια της εργασίας, συνεχίζεται, με την έγκριση του κράτους και κατά τη σύνταξη. Διάσταση αυτής της ανισότητας είναι και το ανώτατο πλαφόν που υπάρχει στις συντάξεις του ιδιωτικού τομέα.
Επίσης, η επιβολή πέναλτι 12% σ΄ όσους επιλέγουν να συνταξιοδοτηθούν στο 63ο έτος της ηλικίας τους δεν αποτελεί την καλύτερη λύση για να αποθαρρύνονται κάποιοι από του να εγκαταλείπουν την εργασία τους. Υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι για διασφάλιση της συνταξιοδότησης στο 65ο έτος, λαμβάνοντας υπόψη και την εργασία που κάνει κάποιος. Υπάρχουν σκληρά επαγγέλματα που είναι ανθρωπίνως αδύνατον για κάποιο να παραμείνει ενεργός μέχρι τα 65 έτη.
Ακόμα, υπάρχουν οι χαμηλές συντάξεις για μερίδα των πολιτών (οικοκυρές. κ.ά.) που δεν είχαν τα απαιτούμενα εισοδήματα κατά τη διάρκεια της εργασίας τους, ώστε να συνεισφέρουν περισσότερα στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Είναι φανερόν ότι το συνταξιοδοτικό σύστημα χρήζει σοβαρής μελέτης, υπό το φως των νέων δεδομένων που επικρατούν στην οικονομία και στην κοινωνία. Οι σημερινές συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές από τον καιρό που καθιερώθηκαν αυτές οι ρυθμίσεις και οφείλουμε να δούμε τις τωρινές πραγματικότητες. Μάλιστα, τώρα με την εκτόξευση του πληθωρισμού στα ύψη, τα πάντα έχουν ανατραπεί.
Πρέπει να αρθούν αδικίες, να γίνουν βελτιώσεις και να εκσυγχρονιστεί το σύστημα. Για το λόγο αυτό, οφείλουμε να καταφύγουμε σε μια νέα αναλογιστική μελέτη, που να διερευνήσει όλες τις πτυχές του και να δώσει ένα πόρισμα που θα καθιστά το συνταξιοδοτικό σύστημα δίκαιο, λειτουργικό και κυρίως ικανοποιητικό όσον αφορά τη διαβίωση για όλους τους συνταξιούχους μας.
Οφείλουμε, λοιπόν, να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος, αλλά χωρίς τις σημερινές αδυναμίες και αδικίες, που οδηγούν σε συνταξιούχους δύο ή και περισσότερων ταχυτήτων.
Ιωσήφ Ιωσήφ
