Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου
Η πρόθεση της ExxonMobil, του νέου Λειτουργού (Operator) των δύο θαλάσσιων οικοπέδων «Δυτικά Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά Κρήτης», να προχωρήσει σε ποιοτική και ποσοτική αναβάθμιση του προγράμματος εργασιών, με στόχο την επίσπευση της απόφασης για εκτέλεση ερευνητικής γεώτρησης για φυσικό αέριο μέχρι τον Οκτώβριο του 2024, «κρύβεται» πίσω από την παράταση των 24 μηνών για την Πρώτη Φάση του Βασικού Σταδίου Ερευνών (σεισμικές έρευνες) που ζήτησε και έλαβε από την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) ο αμερικανικός ενεργειακός κολοσσός.
Κληθείς να σχολιάσει την απόφαση της ΕΔΕΥ, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Αριστοφάνης Στεφάτος δήλωσε στη «Ν»: «Παραμένουμε πλήρως αφοσιωμένοι στην τήρηση της υπόσχεσής μας προς τον πρωθυπουργό για την επιτάχυνση του προγράμματος εξερεύνησης στη χώρα μας. Είμαστε ευχαριστημένοι με τη συνεργασία μας με όλους τους διαχειριστές οικοπέδων και προσδοκούμε να έχουμε ταχύτερα και ποιοτικότερα αποτελέσματα στις εξερευνητικές μας προσπάθειες».
Είναι γεγονός ότι σε πρώτη ανάγνωση η παράταση μοιάζει με έναν ακόμα κρίκο στη μακρά αλυσίδα των αναβολών και καθυστερήσεων στο ελληνικό πρόγραμμα ερευνών για φυσικό αέριο, που έρχεται σε αντίστιξη με την έντονη κινητικότητα που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στα θαλάσσια οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ. Πλην όμως, όπως σημειώνουν πηγές με γνώση του ζητήματος, ήταν αναπόφευκτη, προκειμένου η ExxonMobil να «πιάσει το νήμα» από εκεί που το άφησε o προηγούμενος Operator, η γαλλική TotalEnergies (που αποχώρησε τον Ιούλιο παραχωρώντας το μερίδιο 40% που κατείχε στην κοινοπραξία των παραχωρησιούχων κατά 75% στην Exxon και κατά το υπόλοιπο 25% στον όμιλο ΕΛΠΕ) και να παραμείνουν «ενεργά» τα οικόπεδα της Κρήτης, δεδομένου ότι η προηγούμενη συμβατική προθεσμία για την έναρξη της Πρώτης Φάσης των Εργασιών έληγε μέσα στον Οκτώβριο.
Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν το αίτημα επισφραγίζει με τον πλέον επίσημο τρόπο τη δέσμευση της ExxonMobil για το project των θαλασσοτεμαχίων της Κρήτης και βάζει τέλος στη φημολογία περί πιθανής αποχώρησης και των Αμερικανών -μετά τους Γάλλους- από τον κλάδο έρευνας και υδρογονανθράκων της Ελλάδας. Στις αρχές Αυγούστου η ExxonMobil υπέβαλε στην ΕΔΕΥ το αίτημα για την παράταση, προκειμένου να διευκολυνθεί η ολοκλήρωση των εργασιών της πρώτης φάσης στα δύο οικόπεδα. Η ΕΔΕΥ απάντησε θετικά στο αίτημα, λαμβάνοντας υπόψη -μεταξύ άλλων- και την ανάγκη συνέχισης και επίσπευσης της ολοκλήρωσης του προγράμματος της έρευνας για υδρογονάνθρακες στις θαλάσσιες περιοχές «Δυτικά Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά Κρήτης» με σκοπό τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος.
Η ExxonMobil καλείται να υποβάλει εντός των συμβατικών προθεσμιών το αναθεωρημένο Πρόγραμμα Εργασιών και τον Προϋπολογισμό για το 2022. Μετά τη διενέργεια των σεισμικών ερευνών, θα υποβάλει έως τις 9 Οκτωβρίου 2024 την προβλεπόμενη από τη σύμβαση γνωστοποίηση, με την οποία αναλαμβάνει την υποχρέωση να εκπληρώσει το Πρόγραμμα Ελαχίστων Εργασιών, την Υποχρέωση Ελάχιστης Δαπάνης της Δεύτερης Φάσης του Βασικού Σταδίου Ερευνών και τις συναφείς υποχρεώσεις. «Με τη γνωστοποίηση αυτή ξεκινά η Δεύτερη Φάση του Βασικού Σταδίου Ερευνών», καταλήγει η απόφαση της ΕΔΕΥ που περιγράφει τα επόμενα βήματα για τα μπλοκ της Κρήτης.
Στάδια μελετών
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που είχε παρουσιάσει ο πρωθυπουργός στα μέσα Απριλίου, στόχος της κυβέρνησης για τα οικόπεδα της Κρήτης ήταν η πρόσκτηση δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων την χειμερινή περίοδο 2022-2023 (στάδιο το οποίο πλέον μετατίθεται για αργότερα μετά τις νέες εξελίξεις) ώστε να ακολουθήσουν οι 3D σεισμικές μελέτες το 2024 και το «drill or drop» (δηλαδή η λήψη απόφασης για διερευνητική γεώτρηση ή η επιστροφή του οικοπέδου σε περίπτωση μη λήψης της απόφασης) στη συνέχεια. Σε περίπτωση επιτυχημένων ερευνητικών/επιβεβαιωτικών γεωτρήσεων θα άνοιγε ο δρόμος για να προχωρήσει η ανάπτυξη των κοιτασμάτων -για την οποία εκτιμάται ότι απαιτούνται τουλάχιστον τρία χρόνια- ώστε να φτάσουμε στο τελευταίο στάδιο, δηλαδή την εμπορική εκμετάλλευση και την έναρξη της παραγωγής φυσικού αερίου προς το τέλος της δεκαετίας.
