Η πανδημία ανέδειξε διάφορες τάσεις στην αγορά εργασίας: τηλεργασία, ψηφιακούς νομάδες, μεγάλη παραίτηση, εργαζόμενους μπούμερανγκ. Ο νέος όρος που έχει εμφανιστεί και έχει γίνει viral μεταξύ κυρίως των νεότερων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι η «σιωπηρή παραίτηση». Η φράση αυτή κυριαρχεί σε ιστότοπους καριέρας όπως το LinkedIn, όπου ορισμένοι coach και στελέχη εργασίας προειδοποιούν κατά της πρακτικής, αλλά και στο TikTok -όπου αναδείχθηκε- όπου οι εργαζόμενοι εξηγούν τους λόγους για τους οποίους «παραιτούνται σιωπηρά».
Για την ακρίβεια, ο όρος αυτός δεν αφορά σε απομάκρυνση από την εργασία, αλλά στα όρια που θέτει ο κάθε εργαζόμενος, ο οποίος αρνείται να υπερβεί τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις για τις οποίες έχει προσληφθεί: κάνει δηλαδή το μίνιμουμ των καθηκόντων του, χωρίς υπερωρίες και ασφαλώς με το τηλέφωνο κλειστό μόλις λήξει το ωράριο.
Ο όρος «μεγάλη παραίτηση» επινοήθηκε τον Μάιο του 2021 από τον Anthony Klotz, αναπληρωτή καθηγητή διοίκησης στο University College του Λονδίνου, όταν προέβλεψε μια έξοδο Αμερικανών εργαζομένων από τις δουλειές τους, που προκλήθηκε από εξουθένωση και τη γεύση της ελευθερίας ενώ εργάζονταν από το σπίτι.
Ο Ranjay Gulati του Harvard Business School το χαρακτήρισε ως μια «μεγάλη επανεξέταση», όπου οι άνθρωποι αξιολογούν τη ζωή και τις επιλογές τους.
Μετά τη Μεγάλη Παραίτηση
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η εμφάνιση του φαινομένου της «σιωπηρής παραίτησης» δεν είναι τυχαία. Είναι εν μέρει ένα υποπροϊόν της πανδημίας COVID-19, όταν εκατομμύρια εργαζόμενοι έχασαν τη δουλειά τους. Αν και οι περισσότεροι έχουν βρει νέες θέσεις εργασίας ή έχουν επαναπροσληφθεί, το εργατικό δυναμικό της χώρας παραμένει μικρότερο από ό,τι πριν από την κρίση υγείας. Αυτό ασκεί μεγαλύτερη πίεση στους υπαλλήλους, οι οποίοι συχνά καλούνται να κάνουν περισσότερα για την ίδια αμοιβή.
Επιπροσθέτως, με την τηλεργασία κατέστησαν ασαφή τα όρια μεταξύ προσωπικής ζωής και εργασίας, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να είναι όλη την ημέρα μπροστά από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, ή σε συνεχή σύνδεση με το smartphone.
Επίσης, δεν είναι τυχαίο ότι το κίνημα έρχεται μετά τη λεγόμενη Μεγάλη Παραίτηση , όταν ένας αριθμός ρεκόρ Αμερικανών παραιτήθηκε ή άλλαξε δουλειά. Καθώς οι εργοδότες αγωνίζονται να προσλάβουν νέους εργαζόμενους, για πρώτη φορά εδώ και χρόνια οι εργαζόμενοι έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη μόχλευση για να βρουν καλύτερα αμειβόμενους ρόλους, να απαιτήσουν υψηλότερες αμοιβές και ακόμη και να συνδικαλιστούν για να πιέσουν για καλύτερες συνθήκες εργασίας και παροχές.
Θλιβερές προσδοκίες
Σε κάποιο βαθμό, η αθόρυβη αυτή εγκατάλειψη μπορεί να αντιπροσωπεύει μια εξέλιξη της Μεγάλης Παραίτησης, με τους Αμερικανούς να στρέφονται ενάντια στις θλιβερές προσδοκίες του εργοδότη ότι θα αφιερώνουν υπάκουα περισσότερες ώρες κάθε εβδομάδα χωρίς πρόσθετη αποζημίωση. Το αν η τάση μετατραπεί από σπίθα σε πυρκαγιά που αναδιαμορφώνει γενικά τις πολιτισμικές στάσεις απέναντι στην εργασία και τις εργασιακές πρακτικές μπορεί να εξαρτάται από το αν οι εργαζόμενοι θα διατηρήσουν το πάνω χέρι με τους εργοδότες.
Ταυτόχρονα, η παραγωγικότητα της εργασίας είναι ασταθής από την πανδημία, με ορισμένους οικονομολόγους να υποστηρίζουν ότι το άγχος έχει πλήξει την παραγωγή των εργαζομένων.
Ωστόσο, υπάρχει κάποια ειρωνεία στο να αποκαλούμε την τάση «παραίτηση» όταν οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να εμφανίζονται στη δουλειά τους και να κάνουν τη δουλειά τους.
«Απλώς σημαίνει ότι κάνεις τη δουλειά που σου ζητείται κατά τη διάρκεια των κανονικών ωρών εργασίας και μετά μένεις έξω και ζεις τη ζωή σου», έγραψε ένας παρατηρητής στο LinkedIn.
«Έχουμε λοιπόν γίνει τόσο εμμονικοί με τη δουλειά και την νέα αυτή κουλτούρα που τώρα το να κάνεις την κανονική σου δουλειά αναφέρεται ως ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ; Αυτό είναι τρελό».
Διαφορές γενεών
Η τάση φαίνεται επίσης να διαφέρει από γενιά σε γενιά. Όπως υπογραμμίζει το CBSNews η Gen Z και οι millennials αμφισβητούν όλο και περισσότερο την «κουλτούρα της φασαρίας».
Σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, περίπου το 25% των εργαζομένων δήλωσαν ότι κάνουν το ελάχιστο στη δουλειά τους σε μια έρευνα του Αυγούστου σε 1.000 υπαλλήλους από το ResumeBuilder.com. Ωστόσο, περίπου το 30% των ατόμων μεταξύ 25 και 34 ετών δήλωσαν ότι κάνουν το ελάχιστο – σε σύγκριση με μόλις 8% για τους εργαζόμενους άνω των 54 ετών.
Εν τω μεταξύ, ορισμένοι συντηρητικοί και ηλικιωμένοι εργαζόμενοι διαψεύδουν την ιδέα αυτή, μιλώντας για τεμπελιά της νέας γενιάς και έλλειψη επαγγελματισμού.
Παρά αυτές τις διαφορές, οι ειδικοί λένε ότι η συζήτηση θα μπορούσε τελικά να ωφελήσει τόσο τους εργαζομένους όσο και τους εργοδότες αποκαλύπτοντας πώς πρέπει να αλλάξει η επικοινωνία μεταξύ εργαζομένων και διευθυντών στον σύγχρονο χώρο εργασίας.
