Οι επιμελητές του ισραηλινού μουσείου Hecht που βρίσκεται στους χώρους του Πανεπιστημίου της Χάιφα του Ισραήλ ανακάλυψαν τρία άγνωστα σκίτσα του διάσημου καλλιτέχνη Αμεντέο Μοντιλιάνι που «κρύβονταν» κάτω από την επιφάνεια του έργου του «Γυμνό με Καπέλο».
Η ιστορικός τέχνης στο Μουσείο Hecht, Ίνα Μπέργκοβιτς, είπε χαρακτηριστικά ότι πρόκειται για μία «εκπληκτική ανακάλυψη. Μέσω των ακτίνων Χ, είμαστε πραγματικά σε θέση να κάνουμε αυτό το άψυχο αντικείμενο να μιλήσει».
Ο Μοντιλιάνι θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους του μοντερνισμού τον 20ού αιώνα. Έζησε μια σύντομη, ταραχώδη, μποέμικη ζωή στη Γαλλία. Πέθανε σε ηλικία 35 ετών, πάμπτωχος, από φυματιώδη μηνιγγίτιδα, στο νοσοκομείο Σαριτέ. Μια μέρα μετά το θάνατο του καλλιτέχνη, η σύντροφός του, Ζαν, αυτοκτόνησε μην αντέχοντας τον θάνατό του, έγκυος στο δεύτερο παιδί τους.
Το έργο του χαρακτηρίζεται από λεπτούς, επιμήκεις λαιμούς και πρόσωπα, ένα χαρακτηριστικό στυλ επηρεασμένο από την αφρικανική και την κυκλαδίτικη ελληνική τέχνη που έγινε γνωστή στη Γαλλία στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα σύμφωνα με την «Guardian».
Ένας από τους πίνακές του, ο «Ξαπλωμένος γυμνός», άγγιξε τα 170 εκατομμύρια δολάρια σε δημοπρασία το 2015, μπαίνοντας στη λίστα με τους πιο ακριβούς πίνακες.
Το «Γυμνό με Καπέλο» του 1908 δεν είναι ένας συνηθισμένος πίνακας. Είναι ζωγραφισμένος και από τις δύο πλευρές του καμβά, με αντίθετη κατεύθυνση. Το πρόσωπο της Maud Abrantès, μιας φίλης του καλλιτέχνη, στην πίσω πλευρά είναι ανάποδα.
Το 2010, ο επιμελητής του μουσείου παρατήρησε τα μάτια μιας τρίτης φιγούρας που κρυφοκοίταζε κάτω από το γιακά της Αμπράντες. Αλλά μόνο φέτος η κρυφή εικόνα ήρθε στο φως. Ο καμβάς, όπως αποκαλύφθηκε εμπεριέχει πέντε από τους πίνακές του, πιθανότατα ζωγραφισμένους τον ένα πάνω στον άλλο, από ανάγκη για εξοικονόμηση καμβάδων και χρημάτων.
«Όταν αποφασίσαμε να κάνουμε την ακτινογραφία, επιδιώκαμε απλώς να ανακαλύψουμε λίγα περισσότερα στοιχεία γύρω από την κρυμμένη φιγούρα», αναφέρει η Μπέργκοβιτς. «Εκτός από μια κρυμμένη γυναίκα με το καπέλο, βρέθηκαν άλλα δύο πορτρέτα στην απέναντι πλευρά, εντελώς αόρατα με γυμνό μάτι. Πρόκειται για τα πορτρέτα ενός άνδρα και μιας γυναίκας, με τα μαλλιά της τραβηγμένα σε κότσο».
Το «Γυμνό με Καπέλο» χρονολογείται από την αρχή της καριέρας του Μοντιλιάνι, λίγο μετά τη μετακόμισή του στο Παρίσι από την Ιταλία, όταν αγωνιζόταν να βρει αγοραστές για τους πίνακές του. Ο συγκεκριμένος αγοράστηκε από τον ιδρυτή του μουσείου το 1983. Η φωτογράφηση με ακτίνες Χ πραγματοποιήθηκε στο Ίδρυμα Barnes στη Φιλαδέλφεια.
Η έκθεση θα ανοίξει στις 16 Οκτωβρίου και φέρει στο φως τις μεθόδους εργασίας και τα υλικά του καλλιτέχνη μέσα από πληροφορίες που βασίζονται στην μελέτη δεκάδων πινάκων και γλυπτών του Μοντιλιάνι, από συλλογές σε όλο τον κόσμο.
