Ιδιαίτερο χρώμα στη Θάσο, το βορειότερο νησί του Αιγαίου πελάγους με το θαυμάσιο φυσικό ανάγλυφο, τις δαντελωτές ακρογιαλιές και τις εξωτικές παραλίες, δίνουν οι παραδοσιακοί οικισμοί της, ορεινά χωριά που φέρουν στοιχεία της θρακομακεδονικής αρχιτεκτονικής και της θασίτικης δόμησης.
Διατηρητέος οικισμός, σκαρφαλωμένος σε υψόμετρο 330, ο Σωτήρας έχει όμορφη θέα στο πέλαγος και τη γύρω περιοχή. Σπίτια αξιόλογης αρχιτεκτονικής, πλατάνια, τρεχούμενα νερά και μια σκιερή πλατεία συνθέτουν την εικόνα του οικισμού.
Τμήμα της ευρύτερης γραφικής περιοχής του Πρίνου, στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού, ο Μεγάλος Πρίνος ή Μεγάλο Καζαβήτι είναι ένα ορεινό χωριό, χτισμένο σε θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον.
Αρχοντικά και σπίτια με στέγες από σχιστόπλακες, πηγές, τρεχούμενα νερά και πυκνή βλάστηση στολίζουν την Παναγία, παλαιά πρωτεύουσα του νησιού.
Κωμόπολη χτισμένη αμφιθεατρικά σε κατάφυτη περιοχή, η Ποταμιά γοητεύει τους επισκέπτες με το παραδοσιακό χρώμα της. Εδώ γεννήθηκε ο διεθνούς φήμης γλύπτης Πολύγνωτος Βαγής (1894-1965).
Ορεινό χωριό με παραδοσιακό χρώμα και γραφικά καφενεδάκια, οι Μαριές είναι γνωστές για τα μελισσοκομικά προϊόντα τους και τη λίμνη τους.
Από τα παλαιότερα και ωραιότερα χωριά της Θάσου, ο Θεολόγος φημίζεται για τις ταβέρνες του, όπου σερβίρονται κρέατα της σχάρας και της σούβλας. Παραδοσιακά σπίτια και αρχοντικά, με στέγες από σχιστόπλακες, καλντερίμια και λουλουδιασμένες αυλές δίνουν γραφική όψη στον οικισμό με το ενδιαφέρον λαογραφικό μουσείο (στεγάζεται στο αρχοντικό Χατζηγιώργη).
*Στην κεντρική φωτογραφία του παρόντος άρθρου, η Παναγία Θάσου (πηγή: Δήμος Θάσου). Και όλες οι υπόλοιπες φωτογραφίες, εντός του κειμένου, προέρχονται από το διαδικτυακό τόπο του Δήμου Θάσου, πλην των τριών εκείνων που απεικονίζουν τον οικισμό της Παναγίας και ανήκουν στον Γιάννη Τούντα.
