Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους του Προέδρου Αναστασιάδη όταν εξελέγη στην Προεδρία ήταν ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας υπηρεσίας και του κράτους. Γνωρίζοντας τις αδυναμίες και τις στρεβλώσεις του δημόσιου τομέα, ανήγαγε το θέμα σε προμετωπίδα της κυβερνητικής πολιτικής. Για το σκοπό αυτό έλαβε διάφορα μέτρα, ενώ κατάρτισε και τα νομοσχέδια για μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας.
Παρά όλες αυτές τις πρωτοβουλίες, ο δημόσιος τομέας δεν άλλαξε ή βελτιώθηκε ελάχιστα. Σήμερα, συνεχίζει να είναι γραφειοκρατικός, να χαρακτηρίζεται από καθυστερήσεις στη διαχείριση εργασιών, να έχει επικαλύψεις αρμοδιοτήτων και γενικά να μην εξυπηρετεί, όπως πρέπει τους πολίτες.
Και όλα αυτά, παρά την πρόσληψη μεγάλου αριθμού νέου προσωπικού και τη διάδοση στη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας στη δημόσια υπηρεσία.
Αποτέλεσμα αυτής της εικόνας είναι η κοινή διαπίστωση ότι ο δημόσιος τομέας δεν ανταποκρίνεται στο έργο και την αποστολή του. Αφ’ ενός πάσχει ο ίδιος εκ των έσω και αδυνατεί να λειτουργήσει με ευελιξία και αποτελεσματικότητα, και αφ’ ετέρου, δυσκολεύει τις εργασίες του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος κατ’ ανάγκη προσφεύγει στο δημόσιο για σχετικές αποφάσεις.
Τα αίτια αυτής της απαράδεκτης κατάστασης είναι γνωστά σε όλους. Η δομή, η φιλοσοφία, η κουλτούρα και οι πρακτικές εργασίας του δημόσιου τομέα είναι απηρχαιωμένες. Τα περισσότερα στελέχη του δεν αισθάνονται ότι έχουν υποχρέωση να εξυπηρετούν τους πολίτες. Δεν τους ενδιαφέρει αν οι πολίτες πρέπει να κάνουν γρήγορα τις δουλειές τους. Δεν τους απασχολεί η ποιότητα των προσφερομένων υπηρεσιών. Μόνη έγνοια τους είναι η αναβάθμιση της θέσης τους, οι προαγωγές τους και η αύξηση του μισθού τους. Αυτά είναι τα επαγγελματικά ενδιαφέροντα τους.
Όλοι μας έτυχε να τηλεφωνήσουμε σε δημόσιες υπηρεσίες και κανένας να μην απαντά το τηλέφωνο. Όλοι μας επισκεφθήκαμε δημόσιες υπηρεσίες και δεν εξυπηρετηθήκαμε γρήγορα και επαρκώς. Όλοι μας αποστείλαμε επιστολές στο δημόσιο και δεν πήραμε ποτέ καμία απάντηση.
Σήμερα, η Κύπρος είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα. Αυτό σημαίνει ότι η τωρινή εικόνα της δημόσιας υπηρεσίας δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η Κύπρος πρέπει να εντείνει τις προσπάθειες της, ώστε το κράτος να ξεφύγει από τους βηματισμούς χελώνας.
Η υπερπροσπάθεια που καταβάλλεται για τεχνολογική αναβάθμιση και ψηφιακό μετασχηματισμό είναι πολύ καλή, αλλά όχι αρκετή. Χρειάζεται να αλλάξουμε και τη νοοτροπία των εργαζομένων στο δημόσιο.
Πρέπει να διαφοροποιηθούν οι δομές, ο τρόπος λειτουργίας και το γενικό πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας της δημόσιας υπηρεσίας. Αν δεν αλλάξουν αυτά, η τεχνολογική αναβάθμιση που τώρα επιχειρείται δεν θα βοηθήσει.
Με την εφαρμογή της μεταρρύθμισης της δημόσιας υπηρεσίας, απαιτούνται και άλλα μέτρα. Ελπίζουμε αυτό να το αντιλαμβάνεται και η κυβέρνηση και οι συντεχνίες του δημόσιου τομέα.
Μια ολιστική αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός της δημόσιας υπηρεσίας δεν θα είναι μόνο υπέρ των πολιτών και της κοινωνίας, αλλά και των εργαζομένων στο δημόσιο.
Αν αυτό γίνει κατανοητό, τότε έχουμε ελπίδα να αποκτήσουμε μια σύγχρονη, ευέλικτη και αποδοτική δημόσια υπηρεσία. Σε αντίθετη περίπτωση, θα μείνουμε μια χώρα που ο δημόσιος τομέας θα βάζει συνεχώς φρένο στην ανάπτυξη και στην πρόοδο.
Ιωσήφ Ιωσήφ
