Η δημόσια κόντρα που ξέσπασε τις τελευταίες μέρες, προφανώς και λόγω Πάσχα, για την ακρίβεια είναι εν πολλοίς αχρείαστη. Και αυτό, γιατί κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει το ότι οι τιμές μιας σειράς προϊόντων έχουν πάρει την άγουσα. Άλλωστε, με πληθωρισμό της τάξης του 7.1%, δεν μπορεί να μην υπάρχει αύξηση τιμών στην Κύπρο.
Το ζητούμενο, λοιπόν, δεν είναι κατά πόσον υπάρχει ακρίβεια ή όχι, αλλά τι κάνουμε για να την αντιμετωπίσουμε. Και όπως όλοι γνωρίζουμε, δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα, καθότι ο αυξημένος πληθωρισμός είναι κυρίως εισαγόμενος και οφείλεται στις διεθνείς πολιτικο – οικονομικές εξελίξεις που τον προκαλούν.
Αυτή τη στιγμή όλος ο πλανήτης βιώνει πληθωριστικές πιέσεις που οφείλονται στην ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και στη σύγκρουση Ρωσίας – Δύσης. Αυτό είναι ένα δεδομένο που δεν μπορεί να αλλάξει και αναπόφευκτα οδηγεί διεθνώς τον πληθωρισμό σε ιστορικά επίπεδα.
Εμείς δεν μπορούμε να εξαλείψουμε τον πληθωρισμό, αλλά το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τον αντιμετωπίσουμε. Στα πλαίσια αυτά, για αντιμετώπιση του πληθωρισμού και της ακρίβειας αποφασίσαμε την επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος, θέσαμε ανώτατα όρια τιμών σε κάποια είδη πρώτης ανάγκης και οι εργαζόμενοι έχουν και την ΑΤΑ, η οποία θα τους αποζημιώσει για την απώλεια εισοδήματος, λόγω αύξησης του τιμαρίθμου.
Η απάντηση στο ερώτημα κατά πόσον αυτά τα μέτρα είναι αρκετά και ικανοποιητικά είναι σήμερα αρνητική. Μπορεί τα μέτρα αυτά της κυβέρνησης να ήταν ικανοποιητικά όταν ο πληθωρισμός βρισκόταν στο 3 – 4%. Τώρα, όμως, ξέφυγε πάνω από το 7% και όλες οι προβλέψεις δείχνουν ότι η άνοδος του θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2022. Φυσικά, κανένας δεν μπορεί να προβεί σε τεκμηριωμένη πρόβλεψη, για την πορεία του πληθωρισμού, γιατί πολλά εξαρτώνται από το χρόνο διάρκειας του πολέμου και της ενεργειακής κρίσης.
Ωστόσο, φαίνεται ότι απαιτούνται επιπρόσθετα μέτρα αν θέλουμε να προφυλάξουμε την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Πρέπει η κυβέρνηση να προχωρήσει και σε νέες ρυθμίσεις που να αντικαθιστούν μέρος των απωλειών του εισοδήματος των πολιτών.
Στις άλλες χώρες παρατηρούμε ότι λήφθηκαν αποφάσεις για επιδότηση των καυσίμων, για μείωση φόρων στις εισαγωγές πρώτων υλών για παρασκευή προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, σε φορολογικά κίνητρα για τα εισοδήματα των πολιτών και άλλα.
Είναι φανερόν ότι εμείς δεν ασχοληθήκαμε σε αρκετό βάθος με το θέμα. Ίσως θεωρήσαμε ότι το φαινόμενο θα ήταν παροδικό ή ότι δεν θα επηρέαζε τόσο πολύ την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Τώρα, όμως, που βλέπουμε ότι το πρόβλημα της ακρίβειας διευρύνεται και οι επιπτώσεις στα εισοδήματα των πολιτών είναι σημαντικές, ίσως θα πρέπει να ξαναδούμε το θέμα.
Κατά τη γνώμη μας, η κυβέρνηση θα πρέπει να επεξεργαστεί ένα πιο διευρυμένο, αλλά στοχευμένο σχέδιο, ενίσχυσης των πολιτών για αντιμετώπιση της ακρίβειας. Το σχέδιο αυτό, για να μην επηρεαστούν σε μεγάλο βαθμό τα δημόσια οικονομικά, θα πρέπει να έχει ημερομηνία λήξης και να στοχεύει κυρίως στη συγκράτηση των τιμών στα είδη πρώτης ανάγκης και ευρείας κατανάλωσης.
Άρα, η δημόσια συζήτηση για την ακρίβεια πρέπει να επικεντρωθεί στο τι πρέπει να γίνει κι’ όχι να κοκορομαχούμε και να αλληλοεπιρρίπτουμε ευθύνες για ένα φαινόμενο διεθνούς εμβέλειας, που επηρεάζει και την Κύπρο.
Ιωσήφ Ιωσήφ
