Τα τελευταία δύο χρόνια η πανδημία της Covid έχει προκαλέσει αλλεπάλληλες αναταράξεις στις διεθνείς αγορές. Ελάχιστα ωστόσο στοιχεία ενεργητικού είχαν τόσο έντονες διακυμάνσεις, ώστε αυτές που έχουμε δει στο πετρέλαιο.
Σήμερα η τιμή του μαύρου χρυσού κινείται κοντά στα 93 -95 δολάρια το βαρέλι και θεωρείται θέμα χρόνου να φτάσει τα 100 δολάρια – ακόμη και εάν δεν έχουμε μία πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία. Τα σενάρια μάλιστα που θέλουν το πετρέλαιο ακόμη και στα 120 δολάρια το βαρέλι μέσα στο έτος πληθαίνουν, αφού καταγράφεται έντονη στενότητα προσφοράς.
Πώς όμως φτάσαμε εδώ, όταν πριν από 18 μήνες ο κλάδος ενέργειας βίωνε μία «αποκάλυψη» και μεγάλες ζημίες; Όπως εξηγεί σε ανάλυσή του το Bloomberg, η ιστορία αρχίζει από το πρώτο κύμα της πανδημίας το 2020. Εκείνη την εποχή οι αποφάσεις για απάντηση στο σοκ του νέου κορωνοϊού με σκληρά lockdown συνοδεύτηκαν με ισχυρότατες πιέσεις για συμμετοχή των ενεργειακών κολοσσών στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.
Έτσι άρχισαν να βάζουν βαθύ μαχαίρι στα επενδυτικά τους σχέδια. Στις αρχές του 2020 το πετρέλαιο διαπραγματευόταν στα 60 δολάρια το βαρέλι και οι χώρες του OPEC+ μείωναν περαιτέρω την προσφορά τους. Αλλά ακόμη και αυτό δεν ήταν ικανό να αποτρέψει την κατάρρευση των τιμών. Μέσα σε λίγες εβδομάδες η εξάπλωση της Covid -19 ήταν τόσο σαρωτική, που η παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου έκανε βουτιά άνω του 25%. Σαν να μην έφτανε αυτό ξέσπασε και ένας πόλεμος τιμών ανάμεσα σε Σαουδική Αραβία και Ρωσία.
Θέλοντας να πιέσει για ακόμη μία προληπτική προσφοράς ο Σαουδάραβας υπουργός Ενέργειας, Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν, παρομοίωσε τον αντίκτυπο της Covid στην αγορά με σπίτι που έπιασε φωτιά. Αλλά η Ρωσία αρνήθηκε να ακολουθήσει και οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν. Πολύ γρήγορα ήρθε και η μετωπική σύγκρουση, που έστειλε στα τέλη Μαρτίου του 2020 την τιμή του πετρελαίου στα 20 δολάρια το βαρέλι. Αλλά η πτώση είχε συνέχεια και μάλιστα θεαματική.
Το μεγάλο κραχ ήρθε στις 20 Απριλίου 2020 όταν το πετρέλαιο είδε την τιμή του να πέφτει υπό το μηδέν. Μάλιστα το συμβόλαιο του αμερικανικού αργού κατέρρευεσε έως και τα -40 δολάρια δολάρια το βαρέλι. Μεγάλες πετρελαϊκές εμφάνισαν τεράστιες ζημιίες, έκοψαν το μερίσμά τους για πρώτη φορά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και απέλυσαν δεκάδες χιλιάδες εργαζομένους.
Ο πετρελαϊκός κλάδος κατέφερε ύστερα από κάποιους μήνες να συνέλθει, αλλά συνέχισε να παγώνει ή να εγκαταλείπει εντελώς τα επενδυτικά του σχέδια. Και τούτο γιατί έβλεπε κυβερνήσεις και επιχειρήσεις να υπόσχονται δυναμική στροφή στην πράσινη ανάπτυξη και κατά συνέπεια προετοιμαζόταν και ο ίδιος για έναν κόσμο χωρίς ορυκτά καύσιμα, στον οποίο τα πρότυπα κατανάλωσης θα έχουν αλλάξει άρδην. Το πρόβλημα είναι ότι αυτός ο κόσμος δεν υπάρχει ακόμη. Οι ανάγκες αποδείχθηκαν τεράστιες και το ράλι ήταν αναπόφευκτο.
