Δημοσιεύουμε αποκλειστική συνέντευξη του Διευθύνοντα Συμβούλου της Eurobank Cyprus κ. Μιχάλη Λούη στο περιοδικό nomisma. Η συνέντευξη έχει ως εξής:
Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την πορεία της κυπριακής οικονομίας το 2022;
Αναμφίβολα, οι επιπτώσεις της πανδημίας είναι σημαντικά αρνητικές στην οικονομική δραστηριότητα σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία δύο χρόνια. Ωστόσο, μέσα από αυτή τη δοκιμασία, η αγορά φαίνεται να βρίσκει τον τρόπο και τους μηχανισμούς να επουλώνει τις πληγές της και να ανακάμπτει. Επομένως, σε ό,τι αφορά την Κύπρο, θεωρούμε ότι το 2022, εφόσον δεν αλλάξουν δραματικά τα δεδομένα, θα δούμε μια σταδιακή ανάκαμψη, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για ρυθμό ανάπτυξης που θα αγγίζει το 4%. Σημαντικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια, έχει διαδραματίσει μεταξύ άλλων η σειρά μέτρων που λήφθηκαν τόσο από πλευράς κυβέρνησης όσο και από την ΕΕ, με στόχο τη στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας και της διασφάλισης των θέσεων εργασίας. Καθοριστική ωστόσο, υπήρξε και η συμβολή των τραπεζών, καθώς μέσω της ρευστότητάς τους και της επάρκειας κεφαλαίων, απέδειξαν ότι στις σύγχρονες οικονομίες, η λειτουργία ενός υγιούς τραπεζικού συστήματος, με ορθή εποπτεία, αποτελεί επιτακτική ανάγκη.
Παρόλα αυτά, η επόμενη μέρα για την κυπριακή οικονομία, επιβάλλει άμεσο επανασχεδιασμό της μακροπρόθεσμης οικονομικής στρατηγικής της χώρας, με κυρίαρχους πυλώνες να είναι η αξιοπιστία, η ανθεκτικότητα και η ανταγωνιστικότητα και με βασικά χαρακτηριστικά την εξωστρέφεια και την αξιοποίηση όλων των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Κύπρου, έτσι ώστε να εισέλθει η οικονομία σε δυναμικά και υγιή μονοπάτια που να οδηγούν σε βιώσιμη ανάπτυξη και δημιουργία πλούτου. Στο δρόμο προς την ανάκαμψη είναι απαραίτητη η σωστή διαχείριση των ευρωπαϊκών πόρων ούτως ώστε να πραγματοποιηθούν σημαντικές επενδύσεις, η δημοσιονομική πειθαρχία τόσο σε επίπεδο κρατικού προϋπολογισμού όσο και σε επίπεδο πόρων που προέρχονται από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, ενώ θα πρέπει η πολιτεία να προνοήσει για τη διατήρηση αποθεμάτων τα οποία θα μπορούν να αξιοποιηθούν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, κάτι που στην πράξη αποδείχθηκε εξαιρετικά κρίσιμο και ωφέλιμο κατά τον πρώτο χρόνο της πανδημίας.
Ποια θεωρείτε τα μεγαλύτερα εμπόδια που θα συναντήσει η Κύπρος στον οικονομικό τομέα τη νέα χρονιά;
Η κυπριακή οικονομία καλείται να αποδείξει την ετοιμότητά της να ανταπεξέλθει σε μια σειρά από προκλήσεις. Η πρώτη πρόκληση έχει να κάνει με την πανδημία, καθώς μέχρι σήμερα η οικονομική δραστηριότητα εξακολουθεί να υπόκειται σε περιορισμούς, λόγω των μέτρων προστασίας από την COVID-19. Με τη βοήθεια της ιατρικής επιστήμης φαίνεται πως και σε αυτό το πεδίο οι εκτιμήσεις είναι αισιόδοξες, ωστόσο, υπάρχει ακόμα δρόμος μέχρι την επάνοδο στην πλήρη ομαλότητα. Η δεύτερη πρόκληση αφορά το κατά πόσον η πολιτεία θα καταφέρει να υλοποιήσει σωρεία μεταρρυθμίσεων, ορισμένες από τις οποίες μάλιστα εκκρεμούν εδώ και χρόνια, και οι οποίες επηρεάζουν έμμεσα ή άμεσα την οικονομική δραστηριότητα. Ένα επιπρόσθετο ζήτημα που σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τις μεταρρυθμίσεις, είναι ο βαθμός ετοιμότητας της χώρας μας για αποτελεσματική άντληση των πόρων μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, τα οποία αρχίζουν μεν να εισρέουν στην οικονομία, εξαρτώνται δε από προϋποθέσεις και ζητούμενα. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τους ευρωπαϊκούς πόρους, η κυπριακή οικονομία καλείται να επιδείξει υψηλή προσαρμοστικότητα σε σχέση με τις αλλαγές που επιβάλλει τόσο ο μηχανισμός του Ταμείου Ανάκαμψης, όσο και η ανάγκη για επανασχεδιασμό της μακροπρόθεσμης οικονομικής στρατηγικής της χώρας. Παράλληλα και ταυτόχρονα με όλα τα πιο πάνω, θα πρέπει να παρακολουθούμε πώς θα εξελιχθεί το ζήτημα με τις πληθωριστικές πιέσεις, παρά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τις θεωρεί παροδικές. Ειδικότερα για τον τραπεζικό τομέα στην Κύπρο, η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας και της αειφόρου ανάπτυξης όπως και η τεχνολογική αναβάθμιση και η βελτιστοποίηση των διαδικασιών για γρηγορότερη και αποτελεσματικότερη επικοινωνία με τους πελάτες έτσι ώστε να στηρίξουν την οικονομική δραστηριότητα. Σε αυτά προστίθεται, η διατήρηση και η ενίσχυση ενός ορθού πλαισίου εκποίησης ακινήτων που θα αποθαρρύνει τους στρατηγικούς κακοπληρωτές να λειτουργούν εις βάρος των συνεπών δανειοληπτών και των καταθετών και θα αποτρέψουν την επάνοδο των ΜΕΔ.
Ποιες θεωρείτε τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η οικονομία για να εκσυγχρονίσουμε και να εμπλουτίσουμε το οικονομικό μοντέλο μας;
Στην παρούσα χρονική συγκυρία η κυπριακή πολιτεία καλείται να παρουσιαστεί αποφασισμένη για μεταρρυθμίσεις που στόχο θα πρέπει να έχουν την εδραίωση της αξιοπιστίας, της αίσθησης του κράτους δικαίου, ενώ παράλληλα να διασφαλίζουν ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές έχουν να κάνουν με την ψηφιακή μετάβαση, τον τομέα της δικαιοσύνης, την δημόσια υπηρεσία, την τοπική αυτοδιοίκηση, τη γρήγορη εξυπηρέτηση του πολίτη και των επιχειρήσεων και ξένων επενδυτών. . Καθόλη αυτή τη διάρκεια το κράτος θα πρέπει να διατηρήσει υγιή δημόσια οικονομικά και ικανοποιητικό ρυθμό ανάπτυξης, με χαμηλούς δείκτες χρέους.
Σε ποιους τομείς θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία τη νέα χρονιά για να επιτευχθούν οι στόχοι της ανάπτυξης;
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ενόψει της συνέχειας, να υιοθετούνται βήματα στη βάση μιας νέας μακροχρόνιας οικονομικής στρατηγικής. Στο πλαίσιο αυτό, η έμφαση θα πρέπει να στραφεί στην προσέλκυση νέων και ξένων επενδύσεων, σε τομείς όπως η επιχειρηματική καινοτομία, η πράσινη οικονομία, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η έρευνα, ενώ παράλληλα εταιρείες και οργανισμοί θα πρέπει να διασφαλίσουν την ενδυνάμωση της ποιότητας δεξιοτήτων και γνώσεων του ανθρώπινου δυναμικού τους. Η Κύπρος ήδη έχει το πλεονέκτημα ότι διατηρεί καλά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό, όπως επίσης και συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τον τομέα του τουρισμού, στοιχεία τα οποία θα πρέπει να συνεχίσει να αξιοποιεί και στη συνέχεια. Μεγάλο βάρος στη διαμόρφωση της επόμενης μέρας πέφτει στους ώμους και του ιδιωτικού τομέα, καθώς η πανδημία ενέτεινε την ανάγκη για στοχευμένες και προσεκτικές επενδύσεις. Παράλληλα θα πρέπει να ενσωματωθούν οι στόχοι ESG στον στρατηγικό σχεδιασμό κάθε επιχείρησης και κάθε τραπεζικού οργανισμού, ενώ θα πρέπει να μεγιστοποιηθεί η αξιοποίηση της τεχνολογίας και της ψηφιοποίησης σε όλους τους τομείς δραστηριοποίησης.
