Της Έφης Τριήρη
Ο κύκλος της άκρως χαλαρής νομισματικής πολιτικής έφθασε στο τέλος τoυ και επισήμως, με τη «βούλα» της κορυφαίας κεντρικής τράπεζας του πλανήτη. Η Φέντεραλ Ριζέρβ έδωσε στην προχθεσινή της συνεδρίαση δύο ξεκάθαρα σήματα: για την πρώτη επιτοκιακή αύξηση τον Μάρτιο και αμέσως μετά τη συρρίκνωση του τεράστιου ισολογισμού της. Ήταν ακριβώς αυτό που ήθελαν να ακούσουν οι αγορές. Η ρητορική ήταν απόλυτα δομημένη, ξεκάθαρη ως προς το γενικό μήνυμα και ασαφής στις λεπτομέρειες. Όμως, ο τόνος ήταν καθαρά «γερακίσιος».
Αυτό που θέλησε να ξεκαθαρίσει από την πρώτη στιγμή ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, προκειμένου να αποφύγει ανησυχίες για τυχόν βιαστική κίνηση όπως συνέβη το 2015, είναι ότι η οικονομία σήμερα είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με έξι χρόνια πριν. Ο πληθωρισμός στο 7% είναι κατά πολύ υψηλότερος, ενώ η οικονομία και η αγορά απασχόλησης είναι πολύ πιο ισχυρές απ’ ό,τι όταν η Fed ξεκίνησε τον τελευταίο κύκλο επιτοκιακών αυξήσεων την προηγούμενη δεκαετία. Τότε, από τον Δεκέμβριο του 2015 έως το 2018, έκανε τις επιτοκιακές αυξήσεις σε συχνότητα τουλάχιστον τρεισήμισι μηνών και ουδέποτε είχε αυξήσει το βασικό της επιτόκιο περισσότερο από 25 μονάδες βάσης τη φορά. Τότε, τόσο ο Πάουελ όσο και οι υπόλοιποι διαμορφωτές πολιτικής είχαν υποσχεθεί ένα δρόμο σταδιακής προσέγγισης. Και όταν η Fed άρχισε να συρρικνώνει τον ισολογισμό της δύο χρόνια μετά την πρώτη επιτοκιακή αύξηση, υποσχέθηκε να το κάνει με την ταχύτητα που «στεγνώνει ο καμβάς ζωγραφικής».
Σήμερα, με τον πληθωρισμό σε υψηλό 40ετίας και την ανεργία στο 3,9%, η Fed βρίσκεται σε «απόσταση αναπνοής» από τον στόχο της μέγιστης ανάπτυξης της αγοράς απασχόλησης, με όλους τους δείκτες να υποδηλώνουν μία πολύ διαφορετική ανάπτυξη, η οποία θα αποτυπωθεί, όπως είπε ο Πάουελ, στη νομισματική πολιτική. Ωστόσο, ο Πάουελ δεν διευκρίνισε πόσο διαφορετική είναι η σημερινή περίοδος ή ποιες ακριβώς είναι οι διαφορές. Αντ’ αυτού χρησιμοποίησε πολλάκις τη λέξη «ευελιξία» και στο ερώτημα σχετικά με τη συχνότητα των επιτοκιακών αυξήσεων, απάντησε ότι δεν έχει συζητηθεί το θέμα αυτό.
«Στην πιθανότητα για περισσότερες από τέσσερις επιτοκιακές αυξήσεις φέτος, δεν είπε όχι και αυτό λέει πολλά», σημειώνει ο Κρις Ζακαρέλι, επικεφαλής επενδύσεων της Advisor Alliance. Αυτό ακριβώς δείχνει την ευελιξία, που σημαίνει ότι τα επιτόκια μπορεί να αυξηθούν και πιο γρήγορα. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και η επικεφαλής οικονομολόγος της S&P Global Ratings, Μπεθ Αν Μποβίνο, «ο επιτοκιακός πύραυλος της Fed έβαλε μπρος τις μηχανές του». Άλλωστε και ο ίδιος ο Πάουελ παρέβλεψε ακόμη ένα δύσκολο σημείο, δεν θεωρεί την καμπύλη των αποδόσεων «σιδηρούν νόμο», που προϊδεάζει για τις οικονομικές εξελίξεις.
