Η πρόθεση του Υπουργού Οικονομικών να προχωρήσει σε φορολογική μεταρρύθμιση, σε συνδυασμό με την απόφαση της Ε. Ένωσης να επιτρέπει στα κράτη – μέλη να καθορίζουν μόνα τους τον συντελεστή ΦΠΑ στην επικράτεια τους, ανοίγει ένα μεγάλο κεφάλαιο. Υπό προϋποθέσεις αυτά τα δύο θέματα μπορούν να αλλάξουν άρδην το φορολογικό πρόσωπο της Κύπρου.
Ξεκινώντας από τη φορολογική μεταρρύθμιση οφείλουμε να πούμε ότι αυτό αποτελούσε πάγιο αίτημα όλων των εμπλεκομένων φορέων όπως του Τμήματος Φορολογίας και του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ). Πάρα πολλές φορές οι επαγγελματίες μίλησαν για την ανάγκη μιας νέας φορολογικής μεταρρύθμισης. Με κύριο επιχείρημα ότι το υφιστάμενο μοντέλο φορολογίας εξάντλησε τα όσα είχε να προσφέρει στην οικονομία, ζητούσαν μια νέα αναδιάρθρωση του φορολογικού συστήματος. Στα πλαίσια αυτά, ζητούν την κατάργηση φορολογιών, τροποποίηση άλλων, μείωση φορολογικών συντελεστών και άλλα. Στόχος αυτής της προσπάθειας είναι ο εκσυγχρονισμός του φορολογικού καθεστώτος της Κύπρου και η εναρμόνιση του με τις νέες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες.
Όπως είναι γνωστόν, η προηγούμενη φορολογική μεταρρύθμιση έγινε το 2002 και από τότε έχουν αλλάξει πολλά στην οικονομία μας. Η χώρα εισήλθε στην Ε. Ένωση και στην ευρωζώνη, μεσολάβησε η βαθιά οικονομική κρίση του 2013, τώρα βιώνουμε την ανατροπή που επέφερε η πανδημία και γενικά υπάρχει μια άρδην αλλαγή σ’ όλο το μέτωπο της οικονομίας, των επιχειρήσεων και των αναγκών του κράτους.
Αξιολογώντας όλα τα πιο πάνω είμαστε σίγουροι ότι ήδη καθυστερήσαμε για βελτίωση και εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος μας. Μπορεί το υφιστάμενο σύστημα να καθιστούσε ελκυστική την Κύπρο από φορολογικής σκοπιάς για προσέλκυση ξένων επιχειρήσεων, αλλά είχε πολλές άλλες αδυναμίες που εμπόδιζαν τους στόχους μιας σύγχρονης, λειτουργικής και δίκαιης φορολογικής νομοθεσίας. Με δεδομένο μάλιστα ότι η φορολογία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο σε οικονομίες υπηρεσιών, όπως η δική μας, η ανάγκη για φορολογική μεταρρύθμιση είναι πέρα από επιβεβλημένη.
Το σημαντικό τώρα είναι τι θα προβλέπει η νέα φορολογική μεταρρύθμιση. Θα πρέπει το εγχείρημα αυτό να δώσει λύσεις σε πτυχές, όπως η ευελιξία και η απλοποίηση του φορολογικού συστήματος, η αποφυγή φορολογικών επικαλύψεων, η εναρμόνιση με τα φορολογικά δεδομένα της Ε. Ένωσης, η κάλυψη των νέων οικονομικών και κοινωνικών αναγκών, η πάταξη της φοροαποφυγής και φοροδιαφυγής και άλλα. Με απλά λόγια, η νέα φορολογική μεταρρύθμιση θα πρέπει να εξυπηρετεί τους πολίτες, το κράτος αλλά και τις στοχεύσεις της οικονομικής πολιτικής, όπως είναι η προσέλκυση ξένων επενδύσεων και επιχειρήσεων, η μετατροπή της Κύπρου σε περιφερειακό επιχειρηματικό κέντρο, κλπ.
Όσον αφορά το θέμα του ΦΠΑ και πάλι οι κινήσεις που θα γίνουν θα πρέπει να εξυπηρετούν το γενικό καλό. Ειδικά, σήμερα που ο πληθωρισμός μας δείχνει τα δόντια του σκαρφαλώνοντας στο 4.3% θα πρέπει να μειώσουμε τον ΦΠΑ σε προϊόντα που θα ενισχύσουν ουσιαστικά το εισόδημα των πολιτών και ταυτόχρονα θα δίνουν ώθηση σε τομείς που μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της οικονομίας. Τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η απόφαση της ΕΕ για τον ΦΠΑ θα πρέπει να τα αξιοποιήσουμε για να απεγκλωβιστούμε και από δεσμεύσεις που αναλάβαμε απέναντι στην Τρόικα όταν η Κύπρος ήταν στο μνημόνιο.
Συνοπτικά, σήμερα, έχουμε μια μοναδική ευκαιρία, αξιοποιώντας τις δύο αυτές εξελίξεις, να εκσυγχρονίσουμε το φορολογικό μας πλαίσιο και να παρουσιάσουμε ένα νέο φορολογικό πρόσωπο και προς τα μέσα και προς τα έξω. Από εμάς εξαρτάται κατά πόσον θα τα καταφέρουμε…
Ιωσήφ Ιωσήφ
