Ο διάλογος που άρχισε για τη θέσπιση του κατώτατου μισθού στην Κύπρο είναι πολύ σημαντικός. Και αυτό γιατί αφορά την αγορά εργασίας, την ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητα των επιχειρήσεων και κυρίως τα εισοδήματα των νέων εργαζομένων.
Κατανοούμε ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να καθιερώσει το νέο αυτό θεσμό, επειδή αποτελεί σύσταση και οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα, 21 από τα κράτη της ΕΕ έχουν καθιερώσει το θεσμό του κατωτάτου μισθού. Οι χώρες που δεν έχουν κατώτατο μισθό είναι η Κύπρος, η Δανία, η Ιταλία, η Σουηδία, η Αυστρία και η Φινλανδία.
Σημαντικό στοιχείο που πρέπει να αναφερθεί είναι το ότι 10 κράτη της ΕΕ έχουν κατώτατους μισθούς κάτω από €700 το μήνα: Βουλγαρία €332, Ουγγαρία €442, Ρουμανία €458, Λετονία €500, Κροατία €563, Τσεχία €579, Εσθονία €584, Πολωνία €614, Σλοβακία €623 και Λιθουανία €642.
Άλλα πέντε μέλη της ΕΕ έχουν κατώτατους μισθούς ελαφρώς πάνω των €700 το μήνα: Ελλάδα €758, Πορτογαλία €776, Μάλτα €786, Σλοβενία €1.204 και Ισπανία €1.108.
Στα υπόλοιπα κράτη της ΕΕ, που ισχύει ο κατώτατος μισθός, ανέρχεται πάνω από τα €1.500 το μήνα: Γαλλία €1.555, Γερμανία €1.614, Βέλγιο €1.626, Ολλανδία €1.685, Ιρλανδία €1.724 και Λουξεμβούργο €2.202.
Με όλα αυτά υπόψη οφείλουμε να πούμε ότι η Κύπρος δεν μπορεί να αποφύγει αυτή τη ρύθμιση, αν και υπάρχουν πολλά αντιεπιχειρήματα για την υιοθέτηση της. Στις χώρες που εφαρμόστηκε παρουσιάστηκαν στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας, μισθολογικό «τσουβάλιασμα» των νέων εργαζομένων, απουσία κινήτρων στους εργαζόμενους, μείωση παραγωγικότητας και σε ορισμένες περιπτώσεις προεκλογική εκμετάλλευση του θεσμού από κυβερνήσεις.
Αυτές τις παρενέργειες θα τις έχει και η Κύπρος, έστω κι αν η κυβέρνηση υποστηρίζει το αντίθετο και προβάλλει μόνο τα θετικά του θεσμού του κατώτατου μισθού.
Το σημαντικότερο, όμως, που θα χάσει η Κύπρος είναι οι ελεύθερες διαπραγματεύσεις και συμβάσεις μεταξύ εργοδοτών και συντεχνιών για καθορισμό των μισθών, των αυξήσεων τους και των ωφελημάτων τους. Το σύστημα των ελεύθερων διαπραγματεύσεων λειτούργησε πολύ θετικά και αποδοτικά στην περίπτωση της Κύπρου, ειδικά σε περιόδους κρίσης, όπως το 1974 και το 2013, που ήταν αναγκαίες κάποιες συμφωνημένες αναπροσαρμογές στη μισθοδοσία των εργαζομένων.
Ακόμα, σημειώνεται ότι η Κύπρος με Διάταγμα το 2012 «Περί Κατώτατου Μισθού» καλύπτει αρκετά επαγγέλματα όσον αφορά τον κατώτατο μισθό τους.
Πριν, λοιπόν, προχωρήσουμε στη νέα ρύθμιση θα πρέπει να αξιολογήσουμε όλες αυτές τις παραμέτρους. Επίσης, οφείλουμε να δούμε τις πολλές ιδιαιτερότητες μας, όπως οι συχνές αυξομειώσεις στα επίπεδα ανεργίας, το ότι έχουμε πολλούς ξένους εργαζόμενους, το ότι η Κύπρος διαθέτει νέους εργαζόμενους με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, κλπ.
Η προσέγγιση, μας λοιπόν, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική, διότι οι όποιες αποφάσεις ληφθούν θα επηρεάσουν την αγορά εργασίας, τις επιχειρήσεις και ευρύτερα την οικονομία. Κατά τη γνώμη μας στον διάλογο που άρχισε θα πρέπει να εξεταστούν όλες αυτές οι παράμετροι.
Αν δεν ήταν υποχρεωτική η υιοθέτηση αυτού του μέτρου, πιστεύουμε ότι η Κύπρος δεν το είχε ανάγκη. Το υφιστάμενο σύστημα είναι αποδοτικό, δίκαιο και ισορροπημένο προς όλους, εργοδότες και εργαζόμενους.
Από τη στιγμή, όμως, που πρέπει να εναρμονιστούμε με τη σχετική «ντιρεκτίβα» των Βρυξελλών, ας το κάνουμε σωστά για να μην έχουμε ανατροπές και ανισορροπίες που ενδεχόμενα να επηρεάσουν τις εργατικές σχέσεις στην Κύπρο.
Ιωσήφ Ιωσήφ
